Yapıcı ve Yıkıcı Etki

GİRİŞİMCİ VE YIKICI DALGALAR

Sesin oluşturulduğu ortamlarda her zaman tek bir ses kaynağı olmaz. Ses kaynağının birden fazla olduğu ortamlarda ise etkileşim oluşmaya başlamaktadır. Bu etkileşimin sonuçlarını değerlendirmeden önce enerjinin ( yani sesin ) moleküller arasında aktarılarak uzak mesafelere taşınmasından bahsedecek olursak bu iletimin hassasiyeti ön plana çıkmaktadır. Çünkü enerjinin aktarılması esnasında bir düzen ve denge olmalıdır. Eğer denge ve düzen bozulursa ses zayıflamaya başlar, dalgaların yapısı bozulur, enerji mekanik enerjiden termal enerjiye dönüşür ve böylece enerjinin kullanılabilirliği azalır. ( entropi)

Bu enerji aktarımının önemi göz önüne alındığında bir ortamda birden fazla ses ( enerji kaynağı ) olması durumunda oluşan dalgalar birbirleri ile olan etkileşimleri çok önemlidir. Moleküller arasında etkileşimli bir sistem ile iletilen ses, iki yada daha çok kaynak olması durumunda birbirleriyle uyunlu olarak çalışmalıdır. Aksi halde rezonans hali, ses zayıflamaları gibi istenmeyen durumlar oluşacaktır.

Dalgaların birbirlerini etkilemesi durumunda dalgaların genel özelliği olan yapıcı ve yıkıcı dalgalar ön plana çıkmaktadır.

SESİN YIKICI VE YAPICI ETKİSİ

Eşdeğer iki dalga kaynağı

Yıkıcı girişim; iki dalganın birbirini yok etmesi

Yapıcı girişim; iki dalganın birbirini güçlendirmesi

Aynı özelliklere sahip iki dalga kaynağının konumlanmaları sebebi ile oluşan faz farkı oluşumu

Bir yada birden fazla dalga kaynağının yapıcı girişimler oluşturabilmesi için dalga boyu, frekans ve konumlandırılmalarının önemi büyüktür. Farklı frekans ve dalga boyuna sahip dalgalar birleştiklerinde, eş zamanlı olarak dalga tepelerinin üst üste gelme ihtimali düşük olacağından birbirlerini sönümleyerek yıkıcı girişimler oluşturacaklardır Ayrıca yukarıdaki resimde olduğu gibi, dalga kaynakları eşdeğer özelliklere sahip olsalar bile yanlış konumlanmaları sebebi ile faz farkı oluşturup yıkıcı girişimlere sebebiyet verebilirler. Kısaca birbirinden farklı ses kaynaklarının sık sık yıkıcı girişimler oluşturma ihtimalleri yüksektir. Bu durumda ise ortamda enerjinin aktarımı sağlanamayacağınden etki düzeyi oldukça düşer. Dolayısıyla dalga kaynaklarının özellikleri konumlandırılmaları, zamanlamaları oldukça önemlidir.